Վերջին տարիներին Համշենի առեղծվածը սկսել է ավելի շատ հետաքրքրել աշխարհի հայությանը: Ովքե՞ր են համշենահայերը, մեր ազգականները. Ինչպե՞ս են նրանք սահմանում իրենց համշենական ինքնությունը: Ինչպիսի՞ խնդիրների են բախվում Թուրքիայում ապրող համշենցիները՝ որպես էթնիկ խումբ։ Ի՞նչ պետք է անել, որպեսզի հայերենի բարբառ կրող Համշենցին չվերանա: Ի՞նչ գործունեություն է ծավալում նորաստեղծ HADİG-ը (Հեմշինի մշակույթի հետազոտման և պահպանման ասոցիացիան): Որո՞նք են այն պատճառները, որոնցով շատ համշենցիներ, հատկապես հոպայից եկածները, մասնակցում են ձախ շարժումներին: Թուրքիայի համշենահայերը կապեր ունե՞ն հայերի և սփյուռքահայերի հետ: Այս հարցերի պատասխանները ստանալու համար շատ հաճախ Թուրքիայում բնակվոծ համշենահայերի հետ են զրուցում: Օրինակ՝ HADİG ասոցացիայի նախագահ Հիքմեթ Աքչիչեքը , ով նաև այն երաժիշտներից է , ով պատրաստել է աշխարհում առաջին երաժշտական ալբոմը Համշեներենով:Կամ Ջեմիլ Ակսուն, ով 8 տարի ձերբակալված է եղել իր քաղաքական հայացքների պատճառով: Ասլան Ջանջը-ն 2005-2008 թվականներին աշխատել է որպես Հոպայի քաղաքապետարանի հասարակայնության հետ կապերի մենեջեր: Նույն ժամանակահատվածում առաջին անգամ Հոպայի քաղաքապետարանի քաղաքապետ է ընտրվել համշենահայ (Յըլմազ Թոփալօղլու):Արևելագետ Մելինե Անումյանի հարցազրույցից հատված՝- Խնդրում եմ ներկայանալ: Ով ես դու? Որտեղ ես ծնվել? Որտեղ եք ապրում, հիմա? Որտեղ ես դու աշխատում? Ինչ ես անում?Հիքմեթ Աքչիչեկ- Իմ անունն է Հիքմեթ Աքչիչեկ, ես ծնվել եմ 1963 թվականին Հոպայում, Թուրքիայի վրացական սահմանին, Համշենական ընտանիքում: Ես Համշենից եմ, իմ մայրենի լեզուն Համեշեներն է: Եղբայրներս ու բարեկամներս դեռ ապրում են Հոպայում, հիմնական դպրոցից հետո կրթությունից մեկնեցի երկրից, սովորել եմ Ստամբուլի համալսարանում: 1981 -ից ապրում եմ Ստամբուլում: Ես տարեկան 1-2 անգամ գնում եմ Հոպա:Ամուսնացաց եմ ունեմ երկու երեխա, կինս համշենցի չէ, երեխաներս համշեներեն չգիտեն: Մասնավոր ընկերությունում ֆինանսական մենեջեր եմ աշխատում: 2005 թ.-ին Հոպա Համշեն մեղեդիները կազմեցինք և ընկերներիս հետ պատրաստեցինք VOVA անունով երաժշտական ալբոմ, որը աշխարհում առաջին երաժշտական ալբոմն է , որը կազմվել է Համշեներենով: Ես դեռ աշխատում եմ երկրորդ ալբոմի վրա: Ջեմիլ Աքսու- Ես Ստամբուլի Բիլգի համալսարանի փիլիսոփայության ասպիրանտ եմ: Արդվին Հոպայում բնակվող Համշենցի եմ։ 2008 թվականին ես մի խումբ ընկերների հետ հրատարակեցի «Բիրյաշամ» ամսագիրը: Որոշ ժամանակ անց ամսագիրը փակվեց: Բայց ես շարունակում եմ հետազոտություններս տարբեր թեմաներով: Այս տարի հրապարակվեց հոդված Արտվինից հայերի մասին (Պատմություն և հասարակություն թիվ 16): Համշենի մասին իմ հոդվածը հրապարակվել է նաև Social History ամսագրում (2013 թ. Օգոստոս):Ասլան Ջանջը- Ես Ասլան Ջանջ- ն եմ, ծնվել եմ 1964 թվականի հունիսի 3-ին Արտվինում, Հոպա թաղամասում, Քեմալփաշա ավանում, Չամուրլու գյուղում: Աշխատում եմ Հոպայի քաղաքապետարանում։Մելինե Անումյան- Ինչպե՞ս կարող եք սահմանել համշենյան ինքնությունը: Ո՞վ է համշենցին, քանի՞ խումբ կա և որտե՞ղ են ապրում այդ խմբերը: Հիքմեթ Աքչիչեք. Մենք՝ Թուրքիայում ապրող համշենցիներս, համշենցի լինելը ընկալում ենք որպես առանձին ինքնություն, մշակույթ, տարբեր ժողովուրդ և էթնիկ ինքնություն, որը տարբերվում է մեր հարևան լազերից, վրացիներից, հույներից և քրդերից: Սակայն, չնայած այս ընկալմանը, պատմական, մշակութային, սոցիալական և կրոնական պայմանների արդյունքում Թուրքիայում ապրող հեմշինցիների ճնշող մեծամասնությունը հեմշինիզմն ընդունում է որպես ենթաինքնություն և իրենց էթնիկապես համարում է թուրք ազգի մի մասը։Համշենցիները ակադեմիական տեսանկյունից գնահատվում են 3 խմբով:Արևելյան համշենցիներ. Արդվինի Հոպա և Բորչկա թաղամասերում ապրող Համշենցիներ: Այս խմբի որոշիչ տարրը, որի անդամ եմ ես, այն է, որ Համշեներենը մայրենի լեզուն է և դեռ օգտագործվում է առօրյա կյանքում: Չնայած վերջին 10-15 տարում այն ​​նվազել է, Հեմշինլին, որը ծնվել և մեծացել է Հոպայում, կարող է խոսել և շփվել Համշենում:

Համշենցիների մի մասը գաղթել է Դուզչե-Ադափազարի 1778-1779 թվականների թուրք-ռուսական պատերազմի ժամանակ, իսկ նրանցից մի քանիսը, ովքեր գտնվում էին վրաց-թուրքական սահմանի Բաթումի կողմում, 1944 թվականին աքսորվել են Ղազախստան և Ուզբեկստան։ Մի մասը ԽՍՀՄ-ի փլուզումից հետո գաղթել է Ռուսաստանի որոշ շրջաններ`Կրասնոդորի և Մոսկվայի։Արևմտյան Համշենցիներ. Սրանք Համշենցիներ են, որոնք ապրում են Ռիզեի Համշեն, Չամլըհամշեն շրջաններում, Համշենլիների հայրենիքում և Իքիզդերե, Չայելի, Փազար, Արդեշեն, Ֆինդըքլի շրջանների լեռնային տարածքներում ։ Ըստ պատմական տեղեկությունների և խոսակցությունների՝ սրանք այն մարդիկ են, ովքեր օսմանյան կայսրության կողմից Տրապիզոնի գրավումից հետո, համեմատաբար վաղ շրջանում ընդունել են մահմեդականություն և այդ պատճառով մնացել իրենց հայրենիքում։Արեւմտյան Համշենցիները խոսում են համշենի բարբառով ,որը ներառում է թուրքերեն ու հայերեն բառեր, որոնց զգալի մասը տեղանուններն են։