- Լրացնել բաց թողնված տառերը:
Ջրաղացի ճրագի լույսն էր կենդանության միակ նշանը համատարած մթության մեջ:
Ծերունին նայեց հանդիպակաց ամպին, բարձրացավ ամբարտակի վրա, քաշեց առաջը հավաքված ճյուղերը, ապա մտավ ջրաղացը և դուռը կողպեց: Քամին վզվզում էր պատերի բացվածքներից, հափշտակում թափված հարդաշաղախ ալրափոշին և փախչում զվարթաձայն:
Ծեր ջրաղացպանը կրկին անցավ իր հանապազօրյա գործին` անշտապ կապելով ալրաթաթախ գոգնոցը: - Կետադրել տեքստը:
Հետևյալ առավոտ, նախաճաշից հետո, սեպուհներին ընդունեց Արծրունյաց նախարարը: Նրանք մի կիսամութ սրահ մտան՝ զարդարված գորգերով ու գազանների մորթիներով: Նախարարն իր հսկա, փքուն մարմնով այնպես էր ընկմվել , միացել իր ծավալուն բարձին, որ շիկավառ մազ-մորուքով կլոր, գեր դեմքի կաս-կարմիր այտերով առասպելական արարածի էր նմանվում: Անշարժ կյանք սիրող այդ հղփացած մարդը աչքերն անտարբեր սահեցնում էր ամեն բանի վրա՝ չտեսնելով ոչ մի բան: Եվ առանց իր մեջ տեսածի մասին դիտողություն անելու՝ փակում էր լպրծուն կոպերը, կարծես քուն էր մտնում:
3. Նախադասություններում ընդգծված բառերը փոխարինել հականիշներով:
Եգիպտացորենի նոսր արտից մի ծեր կին դուրս եկավ:
Առատաձեռն ծերունին երազում դրախտ էր ընկել:
Այդ դեպքից հետո մարդիկ անվերջ քննադատում էին անգետին:
Երախտապարտ պատանին այդ առավոտ/ցերեկ/ անակնկալ նամակ ստացավ:
Երեխաները ծառից մանր, բայց հասած սալոր էին քաղել:
4.Բառաշարքում առանձնացնել հոմանիշների 5 եռյակ:
Ընչասեր, անվեհեր, վայրագ, ուղղամիտ, լկտի, արի, անամոթ, արդար, ժանտ, ագահ, անգութ, լպիրշ, աչքածակ, կտրիճ, ազնիվ:
Ընչասեր-աչքածակ-ագահ, անվեհեր- կտրիճ-արի, ուղղամիտ-արդար-ազնից, լկտի-լպիրշ-անամոթ, անգութ-վայրագ-ժանտ։
5.-ույթ վերջածանցով և տրված բառերի համապատասխան արմատներով կազմել 7 ածանցավոր բառ:
Սահմանակից, կենսաբեր, մրցություն, գունավոր, նորամուծություն, կեղեքել, շահամոլ, սրտագին, գերյալ, աշխատավարձ, վարորդ, վերջնահաշիվ, շքամուտք, վերելք:
Մրցույթ, նորույթ, շահույթ, վարույթ, վերջույթ, ելույթ, վարձույթ։
Առաջադրանք
Զույգ նախադասությունները միացրո՛ւ, մեկ բարդ նախադասություն դարձրո՛ւ ` քանի ձևով կարող ես:
Փողոցի ծայրը բաժանվում է նեղ ճանապարհների, որոնք տանում են դեպի այգիները:
Զրույցը լռում էր, քանի որ/ և/ նրանք լսում էին ջրերի ձայնը:
Գուցե այդպիսին է եղել աշխարհը այն ժամանակ, երբ քարածուխի հսկա շերտեր են գոյացել և շերտերի վրա պահել վաղուց անհետացած բույսերի ու սողունների հետքեր:
Վեր բարձրանալիս որսորդը զգաց, որ մեկը հետևում է իրեն:
Անունը Ծիրանի տափ է, սակայն ծիրանի ոչ մի ծառ չկա այնտեղ:
Ժամանակին հսկաներ են ապրել, և իհարկե, այդ ձորերը նրանց համար առուներ են եղել:
Շինականին քարափի գլխի հովը դուր եկավ, քանի որ կալին կալսածը հեշտ կլիներ քամուն տալ:
Ես ուրախ կլինեմ, երբ ամեն ինչ կկարգավորվի:
Դու քաջ ես ու անձնվեր և դու կարդարացնես մեր հույսերը:
Մարդու արյունատար մազանոթների ընդհանուր երկարությունը հարյուր հագար կիլոմետրի է հասնում, և /իսկ/շ
դա հասարակածից երկուսուկես անգամ երկար է:
Առաջադրանք
Բառակապակցության իմաստն արտահայտիր մեկ բառով:
Գիտական ենթադրություն- վարկած
թագավորական աթոռ – գահ
քաղաքամերձ բնակավայր – արվարձան
վատ լուր հաղորդող -բոթաբեր
լուսնի մանգաղ – մահիկ
հայրենիքից արտաքսված – վտարանդի
ձիերի խումբ -երամակ
հաճելի հոտ – բույր
Փակագծերում տրվածներից ընտրիր փոխաբերական իմաստ ունեցող բառը;
Բնակատեղին հետզհետե ընկղմվեց (սև, գիշերային, ամենակուլ) խավարի մեջ:
Ձորի վրա ծիծեռնակի (կիսաքանդ, տխուր, թափուր) բույնն էր կախվել անպաշտպան:
(Տխուր, թխպոտ, ամպամած) երկնքից անձրևն էր մաղում շիկացած հողին:
Դու եկար սպիտակ շորերով, երբ (ձմռան, ցուրտ, վշտահար) երեկոն էր իմ սրտում:
Կանաչների միջով հևասպառ հոսում էր (լեռնային, վրդովված, վճիտ) գետակը:
Երկու շարքից առանձնացնել դարձվածքն ու նրա բացատրությունը:
1. Ականջին օղ անել- մտապահել
ահը սիրտն ընկնել- երկյուղել
անվանը մուր քսել- անարգել
անդանակ մորթել- տանջել
առյուծ կտրել- խիզախանալ
բռունցք թափ տալ- սպառնալ
արձան կտրել- քարանալ
բախտը ժպտալ- հաջողվել
բառերը քամուն տալ- շատախոսել
բերանը բաց մնալ-հիանալ
2. Շատախոսել, հաջողվել, տանջել, մտապահել, հիանալ, քարանալ, սպառնալ, երկյուղել, խիզախանալ, անարգել:
Տրված բարդ բառերի առաջին բաղադրիչները փոխելով՝ ստացիր նոր բառեր:
Բարձրագագաթ — լեռնագագաթ
քաղցրաձայն — լիաձայն
վսեմաշուք- պերճաշուք
տիրակալ- բռնակալ
վճռաբեկ- դյուրաբեկ
սառնաղբյուր- Ձորաղբյուր
վարկանիշ- գրանիշ
դալկադեմ- գեղեցկադեմ
ցատկահարթակ- աստիճանահարթակ
հոռետես- բարետես
Տրված բարդ ստորադասական նախադասությունները
փոխակերպե՛լ պարզի։
- Զբոսաշրջիկները հասան մեկ դար առաջ կառուցված հուշարձանին։
- Այդ ամենն անշուշտ ձեռնտու կլիներ ճիշտ կազմակերպել կարողանալու դեպքում։
- Բոլորին հայտնի էր նրա լավ քանդակագործ լինելը։
- Աշխատանքն ավարտեցով՝ հավաքեց գործիքները։
- Աղբյուրի մեղմ կարկաչը հանգստություն բերեց հեռու քաղաքից եկածների սրտերին։
- Ցանկանում էր անպայման գնալ իրեն անհրաժեշտ նյութերը բերելու։
- Ընտրել էր իրեն հետաքրքիր գրքերը։
- Բոլորը հավաքվել էին սրահում եկող հյուրերին դիմավորելու։
- Բոլորը նոր միայն իմացան նրա մրցանակ ստանալու մասին։
- Աշխատանքը սկսելուց առաջ մի քանի անգամ հաշվարկներ կատարեց։
- Արտագրե՛լ և կետադրե՛լ։
ա) Միշտ էլ հետաքրքրվել եմ բնության բոլոր արարածներով, և դրանցից որն
էլ պատահել է՝ փորձել եմ մանրազնին ուսումնասիրել: Մի օր, տարիներ առաջ,
ճահճային թռչունների որսի ժամանակ մի կրիա գտա և բերեցի տուն: Տանը՝
պատշգամբի մի անկյունում, նրա համար ստեղծեցի մի հարմար անկյուն ՝բերելով
խոտեր, ճյուղեր ու հարդ: Ինքնամփոփ ու զգույշ են կրիաները, բայց երբ համոզ-
վում են, որ իրենց որևիցե վտանգ չի սպառնում , պատյանից դուրս են հանում
գլուխն ու ոտքերը և քայլում դանդաղ ու անճոռնի շարժումներ անելով: Փոքր-ինչ
ընտելանալուց հետո նույնիսկ կեր են վերցնում ձեռքիցդ: Սակավապետ ու քչակեր
կենդանիներ են դրանք․ շաբաթներով կարող են ոչինչ չուտել, բայց շատ հեշտ են
դիմանում, որովհետև շարժումներ քիչ են անում և էներգիա քիչ է ծախսվում: Ժո-
ղովրդական մի հինավուրց ավանդություն կրիայի դանդաղաշարժությունը բա-
ցատրում է նրանով, որ ուր էլ լինի կրիան, իր տան մեջ է, ուստի չի շտապում:
Թամարա Դավթյան 